Bekijk alles in de categorie

Rotwein – edler Genuss

Rode wijn is een tijdloze klassieker die zijn plaats heeft in zowel mooie wijnkelders als trendy bars. De geschiedenis en cultuur achter deze drank gaat duizenden jaren terug. Zelfs de productietechnieken zijn in de loop der tijd maar weinig veranderd. Ontdek meer over de fascinerende wereld van rode wijn. Van de basisprincipes van de productie van rode wijn tot de geschiedenis en de smaken die van elke slok een belevenis maken.

Rode wijnglazen in verschillende vormen

Rode wijn - Geschiedenis van de drank

De wortels van de productie van rode wijn gaan zo'n 8000 jaar terug - documenten uit Damascus in Syrië wijzen op druivenpersen uit deze periode.
Geschriften uit Damascus in Syrië wijzen op druivenpersen uit deze periode. Er is ook bewijs van wijnproductie uit Iran en Mesopotamië, die teruggaat tot het 5e millennium voor Christus. Na verloop van tijd bleef rode wijn een populaire drank die ook als geneesmiddel werd beschouwd.

Productie van rode wijn

De productie van rode wijn is een uitgebreid proces dat zich uitstrekt van de selectie van druiven tot het rijpen van de wijn. De verschillende stadia kunnen als volgt worden samengevat:

  1. Ontstelen: Tijdens het ontstelen worden de druiven van de steeltjes verwijderd. Dit voorkomt dat de tannines in de steeltjes de smaak van de wijn beïnvloeden. Vroeger gebeurde dit met de hand, maar tegenwoordig worden hiervoor speciale machines gebruikt.

  2. Kneuzen: De druiven worden vervolgens gekneusd met walsen. Het mengsel van sap, druivenschillen en pitten wordt de most genoemd.

  3. Persen De most wordt verder geperst, dat wil zeggen dat de reeds geplette druiven verder worden geperst om zoveel mogelijk druivensap te verkrijgen.

  4. Gisting De most fermenteert vervolgens gedurende twee tot dertig dagen door de toevoeging van gist. Tijdens dit proces geven de druivenschillen hun kleurstoffen af aan het mengsel, wat resulteert in een rode wijn. Daarnaast zet de gist de suikers in de most om in alcohol.

  5. Tweede gisting In bepaalde gevallen wordt de wijn een tweede keer vergist. Hierbij wordt het appelzuur in de wijn omgezet in het mildere melkzuur door de temperatuur te verhogen. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn als een oogst veel appelzuur bevat door lage temperaturen, omdat dit een negatief effect heeft op de smaak van het eindproduct.

  6. Opslag De laatste stap is het bewaren van de wijn. Afhankelijk van het wijntype, het potentieel of het oogstjaar kan het rijpingsproces weken tot jaren duren. Rijping vindt plaats in vaten, tanks of barriques, d.w.z. speciale eikenhouten vaten die een positief effect hebben op de smaak van de wijn.

Druivensoorten en kleurstoffen voor rode wijn

Bij de productie van rode wijn worden verschillende soorten blauwe druiven gebruikt. De bekendste blauwe druivensoorten zijn bijvoorbeeld

  • Cabernet Sauvignon
  • Merlot
  • Pinot Noir
  • Syrah/Shiraz
  • Tempranillo
  • Sangiovese
    De kleur van rode wijn kan sterk variëren, afhankelijk van de gebruikte druivensoort, de leeftijd van de wijn en de duur van het contact tussen de druivenschillen en de most tijdens de gisting. Dit laatste is belangrijk omdat de meeste druivensoorten kleurpigmenten, bekend als anthocyanen, in hun schil hebben. Tijdens de gisting geven de druivenschillen hun kleurpigmenten af aan de wijn. De hoeveelheid anthocyanen varieert van druivensoort tot druivensoort - hoe meer kleurpigmenten in de druivenschillen, hoe donkerder de wijn. Bovendien geldt: hoe langer de most in contact is met de druivenschillen, hoe dieper de kleur. Kort contact resulteert in een lichter gekleurde wijn. Zo wordt bijvoorbeeld roséwijn gemaakt.

Cuvée bij de productie van rode wijn

Cuvée speelt een belangrijke rol bij de productie van rode wijn. Dit verwijst naar een blend van verschillende wijnen, d.w.z. wijnen van verschillende druivensoorten, wijnjaren of locaties worden gemengd om een eindproduct te creëren met meer evenwichtige en complexe smaken. In sommige gevallen wordt dit proces ook gebruikt om een consistente kwaliteit van bepaalde wijnen over verschillende wijnjaren te garanderen.

Rode wijnglazen op een gedekte tafel

Is er een typische rode wijnsmaak?

De typische smaak van rode wijn kan worden omschreven als fruitig. Bi wijnen zoals Pinot Noir en Merlot, maar ook in jongere en lichtere wijnen, zijn vaak rode vruchten zoals kersen, aardbeien of frambozen te herkennen. Wijnen met een vollere body, zoals Cabernet Sauvignon, Syrah of Malbec, doen soms denken aan donker fruit zoals zwarte bessen, pruimen of bramen.

Deze fruitige aroma's vormen de basis van veel rode wijnen, maar het totale smaakprofiel is veel complexer en hangt af van verschillende factoren:

Tannines

Tannines zorgen voor het droge mondgevoel dat typerend is voor rode wijn. Het zijn de bittere stoffen die afkomstig zijn uit de schillen, pitten en steeltjes van de druiven. De hoeveelheid tannines en hoe ze in de mond aanvoelen, verschillen per druivenras.

Zuurgraad

Zuurgraad is een andere belangrijke factor die bijdraagt aan de smaak van rode wijn. Het fungeert als tegenhanger van de zoetheid van het fruit en de droge tannines en draagt zo bij tot de frisheid van een wijn. Wijnen met een hoge zuurgraad worden als fris ervaren, terwijl wijnen met minder zuren zachter en ronder overkomen.

Body

In de oenologie, de studie en wetenschap van wijn en wijnbouw, hebben we het ook over de body of extractie van de wijn. Dit beschrijft de algemene indruk die een wijn in de mond achterlaat. Het gaat niet om de smaken, maar om hoe zwaar of vol hij aanvoelt in de mond. Over het algemeen wordt onderscheid gemaakt tussen wijnen met een lichte body, die vaak als slank, licht of verfijnd worden beschreven, en wijnen met een volle body, die rijk, zwaar of krachtig zijn.

Invloed van hout

Rode wijn rijpt vaak in houten vaten. Het hout geeft tijdens de rijpingsperiode extra aroma's af aan de wijn. Voorbeelden hiervan zijn tonen van vanille, chocolade, koffie, rook of kruiden zoals kaneel en kruidnagel. Het hout kan ook tannines afgeven aan de wijn, wat de structuur beïnvloedt.

Rijpheid en leeftijd

Leeftijd en rijpheid hebben eveneens invloed op de smaak van de wijn. Jonge wijnen smaken vaak fruitig en fris. Naarmate de wijn ouder wordt, ontwikkelt hij complexere aroma’s zoals leer, tabak, aarde of gedroogd fruit. Tannines en zuren raken beter geïntegreerd, waardoor de wijn een meer harmonieuze smaak krijgt.

Alcohol

Tot slot heeft het alcoholgehalte ook invloed op de smaak van een wijn. Wijnen met een hoger alcoholgehalte zijn vaak voller en intenser. Te veel alcohol kan de wijn echter uit balans brengen.

Rode wijn bewaren

Wanneer u een fles wijn met een natuurlijke kurk koopt, is het vooral belangrijk om deze liggend te bewaren. Dit voorkomt dat de kurk tijdens de opslag uitdroogt. Een droge kurk wordt poreus en laat zuurstof in de fles, wat kan leiden tot oxidatie en een ondrinkbare wijn. Als de fles is afgesloten met een synthetische kurk of een schroefdop, kan deze rechtop worden bewaard.

Let op: Mousserende wijn moet altijd rechtop worden bewaard, zodat het koolzuur in de drank behouden blijft. De natuurkurken van dit type wijn blijven voldoende vochtig door het opstijgende koolzuurgas, zelfs wanneer de flessen rechtop staan.

De ideale temperatuur voor het bewaren van rode wijn moet tussen 12 en 16° C liggen. Daarnaast moeten de flessen op een donkere plek worden opgeslagen met een luchtvochtigheid van minimaal 30% (bij voorkeur tussen 50 en 80%).

Rode wijn bewaren na opening

Een geopende fles rode wijn blijft veel langer goed dan witte wijn. Dit komt door de tannines die erin zitten. Hoelang een geopende wijn houdbaar is, hangt ook af van hoeveel inhoud er nog in de fles zit:

  • ¾ vol: ongeveer 1 week
  • ½ vol: ongeveer 4-5 dagen
  • ¼ vol: ongeveer 2 dagen

Hoe minder wijn er in de fles zit, hoe meer lucht erin komt, waardoor de wijn sneller bederft.

Rode wijn professioneel bewaren

In de horeca is het verstandig om te investeren in een professionele wijnkoelkast. Een wijnkoeler zorgt voor een constante temperatuur en optimale bewaaromstandigheden, waardoor de kwaliteit van de wijn behouden blijft.

Serveren en genieten van rode wijn

Bij het serveren van rode wijn is het niet alleen belangrijk om de juiste wijn te kiezen, maar ook om het juiste glaswerk en de juiste wijnkaraffen te gebruiken.

Welke soorten rodewijnglazen zijn er?

In tegenstelling tot witte wijnglazen zijn rode wijnglazen meestal groter, omdat rode wijn meer contact met lucht nodig heeft om zijn aroma's volledig te ontwikkelen. Daarnaast bestaan er verschillende soorten rodewijnglazen, afhankelijk van het type wijn.

Er zijn bijvoorbeeld speciale Bordeaux- of Bourgogneglazen, die zeer volumineus zijn, maar aan de bovenkant smaller worden om de aroma’s te concentreren.

Bij het serveren moet een rodewijnglas meestal slechts tot een derde worden gevuld. Dit zorgt ervoor dat er voldoende ruimte is om de wijn rond te walsen en de aroma's vrij te laten komen.

Gebruik van een karaf voor rode wijn

Rode wijn wordt vaak overgegoten in een karaf, een zogenaamde rodewijn decanteerkaraf, voordat deze wordt geserveerd. Hierdoor komt de wijn vlak voor het drinken in contact met zuurstof, waardoor de aroma’s beter tot hun recht komen. Decanteren helpt ook om de tannines in de wijn zachter te maken.

Een extra voordeel: bij ongefilterde of oudere wijnen ontstaat vaak bezinksel op de bodem van de fles. Door de wijn voorzichtig te decanteren, blijft dit bezinksel achter in de fles.

Jonge, volle wijnen kunnen vaak één tot twee uur voor het serveren worden gedecanteerd om de tannines te verzachten en de smaken te intensiveren. Oudere wijnen hebben hun rijpheid al bereikt - als ze te vroeg gedecanteerd worden, kunnen de aroma's vervagen. In dat geval is het vaak voldoende om de wijn ongeveer 30 minuten voor het serveren te decanteren.

Verschillende soorten karaffen voor rode wijn:

  • Grote, bolvormige karaffen: Deze zijn ideaal voor jonge, krachtige wijnen die veel zuurstofcontact nodig hebben. De brede basis van de karaf zorgt ervoor dat de wijn veel lucht krijgt.
  • Slanke karaffen: Deze zijn beter geschikt voor oudere wijnen die gedecanteerd moeten worden, maar slechts minimaal zuurstofcontact nodig hebben om hun fijne aroma's te behouden. Het verwijderen van bezinksel is hier belangrijker.
  • Decanteerkaraf met kurk: Sommige decanteerkaraffen voor rode wijn hebben een stop of kurk om het contact met zuurstof na het decanteren te minimaliseren. Dit is handig voor wijnen die gevoelig zijn voor lucht of waarvan de aroma's snel vervagen.

Ervaar de veelzijdigheid van rode wijn

Rode wijn is een drank met vele facetten die wordt gekenmerkt door een verscheidenheid aan smaken en druivensoorten. Of de wijn nu jong en fruitig is of rijp en complex, elke fles rode wijn vertelt zijn eigen verhaal. Met de juiste opslag, het juiste glas en zorgvuldig decanteren kunt u een onvergetelijke ervaring creëren.